Romanowski Mikołaj, imię zakonne Trankwilin (1796–1863), kapucyn, uczestnik powstania listopadowego, emigrant. Ur. w Bonówce (pow. krzemieniecki).
R. wstąpił do zakonu kapucynów, ale – po uzyskaniu święceń kapłańskich został – jak większość zakonników na terenie zaboru rosyjskiego wikarym (1821–8), a potem proboszczem w parafii w Uszycy w pow. uszyckim. Z tego okresu datuje się przyjaźń R-ego z Leonem Stempowskim, marszałkiem szlachty pow. uszyckiego. W l. 1830–1 mieszkał R. w Brusiłowie. Od kwietnia 1831 brał udział w powstaniu i był kapelanem w oddziale L. Stempowskiego. Po rozbiciu oddziału R. został przeniesiony przez władze zakonne do Kijowa a Stempowski, uwięziony także w Kijowie, skazany został na zesłanie. R. zdołał uwolnić Stempowskiego podstępem, jadąc po kweście trasą, którą był prowadzony Stempowski. Wspólnie przekroczyli granicę galicyjską i 24 IX 1832 dotarli do Francji. Uwolnienie Stempowskiego stało się głośnym wydarzeniem na emigracji.
Do sierpnia 1833 przebywał R. w Bourges, potem mieszkał w Auxerre i Tonnere (dep. Yonne), a 8 IV 1834 wyjechał do Paryża. Brał udział w życiu politycznym emigracji: 16 XII 1832 podpisał adres do sejmu węgierskiego a w r. 1835 razem z Stempowskim przystąpił do Konfederacji Narodu Polskiego. Następstwem tego był nakaz policji francuskiej opuszczenia Paryża. W l. 1837–43 przebywał R. w Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymywał zasiłek rządowy. Po powrocie do Paryża w r. 1846 zamieszkał na przedmieściu Batignolles (rue St. Louis aux Batignolles) i przez pewien czas był związany ze Szkołą Polską. Leon Postawka pisze w swoich pamiętnikach, że R. był kapelanem szkoły po ks. Koryckim. We wspomnieniu pośmiertnym podano, że R. pełnił obowiązki duszpasterskie przy różnych kościołach paryskich. W r. 1853 zamieszkał w Zakładzie św. Kazimierza w Paryżu, gdzie przebywał do śmierci. Zmarł 13 (15 wg K. Gadacza) III 1863 w Paryżu i pochowany został na cmentarzu Montmartre w zbiorowym grobowcu dla powstańców r. 1831 (Grób Orła i Krzyża).
Bibliogr. Historii Pol. XIX w., I; Gadacz J. L., Słownik polskich kapucynów, Wr. 1986 II (podob. przed s. 193, bibliogr.); Mater. do biogr., geneal. i herald. pol., II, VII/VIII; Więckowska, Zbiory batignolskie, s. 112; – Bielecki R., Zarys rozproszenia W. Emigracji we Francji. 1831–37, W. 1986; Inskrypcje grobów polskich na cmentarzach w Paryżu, W. 1986 (błędna data śmierci); Rostocki W., Z badań nad strukturą i działalnością kapelanów powstania listopadowego, „Roczniki Human.” T. 20: 1972 z. 2; Syski A., Zakład św. Kazimierza w Paryżu, Łuck 1936 s. 39; – Postawka L., Pamiętniki obejmujące okres od r. 1863 do 1908, Paris 1908 II 301; Stempowski S., Pamiętniki, Wr. 1953 s. 33, 392, 393; – „Roczn. Tow. Hist.-Liter. w Paryżu” 1867 s. 397 (nekrologi M. K.); – Arch. Gen. PP Capuccinorum w Rzymie; B. Pol. w Paryżu: rkp. 565, 567, 568, 574.
Barbara Konarska